Duitsland: meer dan een 'moezeltje'

2015-08-15

Van superstrak tot superzoet, voor elk wat wils

Duitsland is een van de grotere wijnproducenten ter wereld. Qua oppervlak (102.000 hectare) staan ze op de 15e plaats. Het zal ook weinigen verbazen dat het merendeel van de aanplant witte druiven betreft, namelijk ruim 66%. Absolute koploper is de riesling. Die vertegenwoordigt in zijn eentje bijna 25% van het verbouwde oppervlak. Het is daarom niet voor niets dé iconische druif van onze oosterburen, geroemd én verguisd.

rode druiven

Ook op plaats twee vinden we nog een witte druif, de müller-thurgau (ook bekend onder de naam rivaner), maar de derde plaats met 12% wijngaardareaal wordt met trots ingenomen door spätburgunder, oftewel pinot noir.
In aflopende volgorde zijn dit de meest aangeplante witte druiven: riesling, müller-thurgau, grauburgunder (pinot gris), silvaner, weißburgunder (pinot blanc), kerner, bacchus, chardonnay, scheurebe, gutedel (chasselas), traminer (savagnin blanc), sauvignon blanc, ortega, huxelrebe en elbling.
Rood is als volgt verdeeld: spätburgunder (pinot noir), dornfelder, portugieser (blauer portuigeser), trollinger (schiava grossa), schwarzriesling (pinot meunier), regent, lemberger (blaufränkisch), st. laurent, merlot, acolon, domina, cabernet sauvignon, cabernet mitos, dunkelfelder, frühburgunder (pinot noir précosse) en cabernet dorsa.
Het wordt in ieder geval uit bovenstaande lijstjes duidelijk dat de Duitsers meer dan gemiddeld bezig zijn met het ontwikkelen en in productie nemen van nieuwe soorten.

wijnbouwgebieden

Op twee na liggen alle Duitse wijnbouwgebieden in het westen van het land. Met name de rivierdalen van Rijn en de rivieren die uitmonden in de Rijn zijn hierbij populair. Het grootste wijnbouwgebied Rheinhessen neemt een kwart van de aanplant voor haar rekening, op de voet gevolgd door de Pfalz. Op iets grotere afstand vinden we Baden en Württemberg. Dan volgen weer met enige afstand de Moezel, Franken, de Nahe en de Rheingau. Onder de hekkensluiters vinden we de twee gebieden in oostelijk Duitsland, Saale-Unstrut en Sachsen en de gebieden Ahr en Mittelrhein met als afsluiter Hessischer Bergstraße (slechts 450 ha.).

van moezeltje tot großes Gewachs

Duitsland had -en heeft nog steeds wel een beetje- de reputatie het land te zijn van de zoete witte wijntjes, de moezeltjes. En tot op zekere hoogte ook niet onterecht. Er worden nog steeds liebliche Weine gemaakt, licht- tot halfzoete wijnen, en de diverse mousserende sektachtige drankjes als liebfraumilch e.d.  Maar daarnaast ook toppers als spätlese, beerenauslese en eiswein. Dessertwijnen van vaak zeer hoge kwaliteit.

Maar ook in Duitsland beseffen ze dat de gevorderde wijnliefhebber prijs stelt op drogere wijnen. En de belangrijkste druif van Duitsland, de riesling, speelt hierbij een belangrijke rol. Hij kan ingezet worden voor machtig mooie zoete wijnen, maar ook voor enorm strakke, droge en mineralige wijnen. En door zijn hoge zuurgraad kunnen deze wijnen ook nog eens een enorm bewaarpotentiëel hebben. Verder wordt het areaal rode wijn steeds groter, ook omdat de vraag hiernaar groeiende is. Spätburgunder is hierbij de koning en dat is goed nieuws voor Bourgogneliefhebbers. Want voor een beduidend democratischer prijsniveau kun je hier erg mooie wijnen krijgen. Met name het Ahrdal, het noordelijkst gelegen West-Duitse wijngebied notabene, staat hierom bekend.

de beste wijnvelden

Duitse wijnen worden op een afwijkende manier geclassificeerd. De kwaliteitsklasse wordt bepaalt aan de hand van de hoeveelheid suikers van de druiven, vandaar de aanduidingen als spätlese. De enige herkomstbenaming die ze hanteren is de wijnregio, als bijvoorbeeld Mosel. Daarnaast worden de wijnen jaarlijks getest en geproefd door door de staat aangestelde panels. Een goedgekeurde wijn krijgt dan een ämtliches Prüfungsnummer (of AP-nummer). Die kun je op het etiket terugvinden.

Naast de regionale herkomstbenamingen vind je op het etiket soms ook aanduidingen van zogenaamde großlagen. Dit betreft wijngaarden die algemeen erkend worden als zijnde van uitzonderlijke kwaliteit. Ze kunnen prachtige namen hebben als Graacher Himmelreich, Bernkasteler Doctor of Zeltinger Sonnenuhr. Toch wil dat niet zeggen dat wijnen uit de wijngaarden van uitzonderlijke kwaliteit zijn. Dat hangt uiteindelijk ook nog af van de wijnmaker. Daarom is er een vereniging van Duitse wijnmakers opgericht, de Verband der Prädikatsweingüter VDP. De beste wijnmakers hebben zich hierin verenigd. Zij hebben een extra kwaliteitscriterium op de kaart gezet, de Große Gewächse. Dit is het Duitse equivalent voor een Franse premier cru.  En zo zet Duitsland zichzelf steeds meer op de kaart als bijzonder en gevarieerd wijnland.

tip

Veel Duitse wijngebieden liggen op slechts een paar uur rijden, het Ahrdal bijvoorbeeld is nog geen 3 uur rijden. Het is daar heerlijk wandelen en er zijn legio leuke hotels en pensions om te overnachten. Ga niet in september tijdens de wijnfeesten, dan is het file lopen over de Rotweinwanderweg. Maar in augustus is het er heerlijk. Prima eten, mooie wijnen, alles voor een kort ontspannen uitstapje.