Wijnland Oostenrijk

2015-06-06

Van anti-vries naar kwaliteit...

In de jaren '80 van de vorige eeuw stond Oostenrijk nog niet zo in de belangstelling van serieuze wijnliefhebbers. Net als in Duitsland werd er toentertijd veel redelijk zoetige wijn geproduceerd voor de Duitse markt en de Benelux. Het vond zijn weg via de supermarkten naar een gewillig en weinig kritisch publiek.

Oostenrijks wijnschandaal

Maar 30 jaar geleden, in 1985, kwam de aap uit de mouw. Oostenrijkse wijnbouwers waren massaal aan het sjoemelen geslagen. Middelmatige wijn werd gemengd met anti-vries, zodat de wijn nog zoeter werd zonder kostbare productiemethoden. De rapen waren gaar, Oostenrijk stond in een keer bekend als wijnland, maar wel als frauderend wijnland.

beter ten hele gekeerd ...

Het schandaal schudde de boel flink op, men krabde zich eens flink achter de oren. De handen werden ineen geslagen. Niet alleen om het imago van Oostenrijkse wijn op te krikken, maar vooral om de kwaliteit aanzienlijk te verbeteren. Dat was vooral een kwestie van willen, want in potentie had Oostenrijk al uitstekende papieren om kwaliteitswijnen te maken: goed terroir, interessante druiven en een uitstekend klimaat. Oostenrijk kende al een lange traditie van wijn maken. Er zijn al sporen gevonden stammend uit 700 v.Chr. Later hebben de Romeinen -uiteraard- een verdere impuls gegeven.

charmeoffensief

Nadat de noodzakelijke verbeteringen waren ingezet door de jongere generaties wijnboeren, volgde eind jaren '80 een charmeoffensief. Oostenrijk moest terug op de kaart als serieus wijnland. En dat is zeker gelukt, niet in het minst door de enorme verbetering van de aangeboden wijnen.
Er zijn veel paralellen te trekken met Duitsland. Waar beiden eerst het imago hadden van zoetige, eenvoudige wijnen, werd er steeds meer ingezet op droge kwaliteitswijnen. Ook de manier waarop wijnen geclassificeerd worden is voor beide landen redelijk overeenkomstig.

grüner veltliner en meer

Oostenrijk onderscheidt zich echter van Duitsland door de aangeplante druivensoorten. Naast de usual suspects als riesling, pinot blanc (weissburgunder) en müller-thurgau vindt je hier volstrekt eigen variëteiten. Een van de bekendste witte is grüner veltliner. Deze zeer typerende druif is al wat bekender bij het grotere publiek. De aromatische druif met een peperige toon kent vele uitingsvormen. Wijnmakers weten er zeer uiteenlopende wijnen van te maken. Van toegankelijk, frisse tot weelderig rijke met een goed rijpingspotentiëel. Dit is de meest aangeplante witte druif. Daarbij moet aangemerkt worden dat witte wijn sowieso de boventoon voert.
Echter, het Alpenland kent nog meer eigenzinnige witte tot grijze druiven. Zo kennen ze de roter veltliner. Hoewel de naam anders doet vermoeden is deze niet verwant aan de grüner veltliner. De roter veltliner is door Slow Food opgenomen in de Ark van de Smaak. Verder kun je nog de frühroter veltliner tegenkomen, de rotgipfler, de neuburger en nog vele ander minder bekende soorten.

blaufränkisch

Hoewel er merendeels witte wijnen geproduceerd worden, is het aandeel rood wel groeiend. Ook hier zie je naast internationale druiven als pinot noir en cabernet een rijk palet aan eigen midden-Europese druiven. De bekendste is misschien wel de zweigelt, maar ook de fruitige blaufränkisch (in Hongarije kékfrankos) geniet al enige bekendheid. De wat vollere st. laurent levert over het algemeen wat steviger wijnen op. Dus ook op dit gebied valt er zeker veel spannends te ontdekken.

goedkoop is duurkoop

Oostenrijk als wijnland kenmerkt zich door vele producenten met relatief kleine bedrijven. Daarnaast beschikken de meeste wijngoederen, net zoals veel Duitse trouwens, vaak over een rijk gamma aan druivensoorten. Na het schandaal is er enorm geïnvesteerd in verbeteringen van het totale proces van wijn maken. Dat alles maakt dat een goede Oostenrijkse wijn niet echt goedkoop is. Dat gezegd hebbende, betekent het niet dat er geen betaalbare wijnen te vinden zijn. En meer en meer daarvan worden ook nog eens op biologische grondslag geproduceerd. Het is daarom niet voor niets onder wijnliefhebbers Oostenrijk steeds meer gewaardeerd wordt als serieus wijnland.

Zo kreeg een serieus schandaal uiteindelijk toch nog een vrolijk einde.