Goed geflest
2015-05-23
De fles, een paar leuke weetjes ...
de fles als verpakking
In een eerder blog schreef ik alles over de fles als verpakking van wijn. Door de inertie van het materiaal is het eigenlijk een ideale verpakking voor wijn. Onlangs werden nog oude champagneflessen geopend die op in wrak onder water gevonden waren. Ook na tientallen jaren bleek de wijn nog steeds op orde te zijn. Uiteraard moeten de bewaaromstandigheden ook goed zijn. Naast de open haard vol in de zon zal een fles de daarin bewaarde wijn ook niet beschermen tegen achteruitgang.
glas
Glas is eigenlijk een vloeistof en wordt gemaakt van zand, kalk en soda. Het komt ook voor in de natuur, daar waar hitte, zand, kalk en soda samen voorkomen. Denk aan vulkaanuitbarstingen en meteorieten. Het zijn waarschijnlijk de Foeniciërs die -per ongeluk- het procede ontdekt hebben. De Romeinen hebben ontdekt hoe ze doorzichtig glas konden maken en ook weer de Foeniciërs hebben de blaaspijp ontdekt. Het uitvinden van de smeltoven op diverse plekken van de wereld was de laatste stap in de ontwikkeling van glazen voorwerpen.
wijnfles
In de oudheid werden er uitsluitend amfora's gebruikt om wijn te bewaren. Deze konden afgesloten worden met bijv. kurk, hars of een laagje olie om de wijn min of meer goed te houden. Later ging men over op vaten, maar omdat deze zuurstof door kunnen laten, was dat ook niet ideaal. Flessen van diverse materialen werden toen vooral gebruikt om wijn van het vat naar de tafel te brengen. Glazen flessen werden daarbij al door de Romeinen en de Egyptenaren gebruikt.
Rond 1630 vond de Engelsman sir Kenelm Digby een manier uit om makkelijker glazen flessen in grote hoeveelheden te produceren. Rond 1750 werd de cylindrische fles uitgevonden, zodat ze ook makkelijker gestapeld konden worden. Toch werd nog tot zo'n 200 jaar geleden wijn niet standaard gebotteld. En zelfs in vorige eeuw kochten Nederlandse handelaren nog vaten wijn om ze hier te lande te bottelen.
inhoudsmaten
Flessen zijn er nog steeds in alle mogelijke vormen. Denk aan het bourgogne- of bordeauxmodel, de hoge, smalle flessen uit de Elzas en Duitsland, de flessen met emblemen, zoals Chateauneuf-du-Pape of Picpoul de Pinet of de platte flessen uit Franken of van Matteusrosé.
De inhoudsmaten zijn daarentegen wel grotendeels gestandariseerd. Ze hebben er zelfs namen voor. Die zijnals volgt:
0,2 liter - piccolo
0,375 liter - demi of fillette
0,75 liter - bouteille
1,5 liter - magnum
3 liter - jeroboam
4,5 liter - rehoboam
6 liter - methusalem
9 liter - salmanazar
12 liter - balthazar
15 liter - nabuchodonos of nebuchadnezar.
18 liter - melchior
Zoals je merkt zijn de meeste namen nogal bijbels van aard. Een fles van 18 liter bevat dus de inhoud van 24 reguliere flessen. Inhoud en fles wegen heel wat kilootjes.
recordhouder
In Gasthaus zum Gupf in het Zwitserse Rehetobel staat een recordhoudende wijnfles. Hij verscheen in 2010 in het Guinness Book of World Records. Hij heeft een inhoud van 480 liter (640 reguliere flessen) en weegt 630 kilo. Hij is 2,40m hoog en is speciaal ontworpen en gemaakt. Hij werd gevuld met Trockenbeerenauslese Nouvelle vague Grand Cuvée No. 7 jaargang 2005 van Weinlaubenhof Kracher uit het Oostenrijkse Burgenland. Ik denk dat je die niet in je eentje uitschenkt. Proost!
Hans Peters
